سبک زندگی اسلامی

سلطان علی نایبی

در دین مقدس اسلام «لذت ها » مدیریت شده نه این که حذف شده باشد.

در لذت های جنسی امر به ازدواج شده : النکاح سنتی... در لذت های شکمی و غذایی امر به کم خوری شده است.

اما آن چه امروز در فرهنگ مدرن غربی رایج است این است که در اکثر کلیپ های خودشان فقط لذت های جنسی یا شکمی یا ... را برجسته می کنند و خاستگاه این نوع نگاه همان تفکر ماتریالیستی است که حتی برای دنیای انسان ها نیز مضر است.

اکثر کسانی که در روابط جنسی خودشان منظم نیستند(بی بند و بار Promiscuity) دچار مشکلات فراوانی می شوند از جمله «ایدز »یا انتقال «ویروس زیکا» در برزیل ... 

همچنین انسان های پرخور برای رفع مشکلاتشان روی به جراحی می آورند که چربی های اضافی را کم کنند اما این مساله باعث عواقب و عوارض جراحی شده و در پاره ای موارد منجر به فوت می شود.

 این در حالی است که پیامبر ص می فرماید:

یَّاکُمْ وَفُضُولَ المَطْعَمِ؛ فإنَّهُ یَسِمُ القَلْبَ بِالقَسوةِ، وَیُبْطِئُ بِالجَوارِحِ عَنِ الطّاعَةِ، وَیُصِمُّ الهِمَمَ عَنْ سَمَاعِ المَوْعِظَةِ.

از پرخورى بپرهیزید که دل را سخت مى‏‌کند، و اعضاى بدن را در اطاعت خدا تنبل مى‏‌سازد، و همّتها را از شنیدن پند و اندرز کر مى‏‌کند.

«بحار الأنوار، جلد 77، صفحه 182»

بنابر این دین مبین اسلام هرگز با لذت ها مخالفت نمی کند بلکه تمام هم وغم آن کنترل لذت ها ودرک لذت کم خطر و پر فایده است که همان لذت معنویت است.

که امام معصوم می فرماید و «اذقنی حلاوه ذکرک ....(دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان).

که در این دعا از خداوند لذت عبادت خواسته شده است.

از آثار منفی مدرنیته این است که انسان ها بیشتر از یکدیگر دور می شوند.

زیاد شدن ساعات کاری حتی زیاد شدن تفریحات فردی از قبیل : وسایل الکترونیکی چون :موبایل و تبلت و کامپیوتر و در کل زنجیرهایی که مدرنیته به دور انسان می بندد بسیاری از اوقات او را اشغال می کند و نمی گذارد آن چنان که باید به اطرافش نگاه کند.

چاره کار این است که  اسلامی بیندیشیم  و عمل کنیم.

عید غدیر خم جشن عدالت است.

علی ع آمده است تا به یتیمان بگوید پدری برایتان آمده...

پدری برای عدالت... پدری برای همه ... آری این کوفه است که شب ها صدای پای علی ع را بهتر تشخیص می دهد زیرا مرد عدالت در این ساعات برای دلنوازی بینوایان، خرامان خرامان به خرابه ها و ویرانه ها سر می زند.

چاه های کوفه درد دل علی ع را می شنوند...

مرد عدالت تنهاست... اما عدالت تنها نیست... 

عدالت پدر دارد.

عدالت علی ع را دارد.

و اینک .... 

و در این دنیای خسته تر از همیشه 

عدالت در زیر هزاران چتر رنگارنگ پنهان شده...

عدالت یتیم است...

ای شیعه هنگامه بلند شدن است.

اگر نمی توانی علی ع باشی

ابوذر شدن را یاد بگیر.

........................

«سلطان علی نایبی»

عید غدیر 1439 ق.

نویسنده: سلطان علی نایبی 

1- مخلوق بودن جهان هستی

جهان هستی مخلوق خداست، و تمام کائنات هماره از فیض الهی بهره مند می‌شوند. آیات بسیاری از قرآن کریم که واژه خلق » در آنها بکار رفته است اشاره بدین مهم(مخلوق بودن جهان هستی) دارند: در سوره بقره می‌فرماید:«هُوَ الَّذی خَلَقَ‏ لَکُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً ثُمَّ اسْتَوى‏ إِلَى السَّماءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ وَ هُوَ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ عَلیم‏ ؛  او همان خدایی است که برای شما آن چه در زمین است را تماماً آفرید سپس آسمانهای هفت گانه را گسترانید واو به هر چیزی داناست». 

در سوره اعراف می¬فرماید: همانا پروردگار شما همان خدایی است که آسمان¬ها و زمین را در شش روز پدید آورد همان امر خلقت و نظام جهان در دست خداست:إِنَّ رَبَّکُمُ‏ اللَّهُ‏ الَّذی‏ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فی‏ سِتَّةِ أَیَّامٍ...  أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ تَبارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعالَمین.  

قرآن کریم نیز این جهان بینی را به کافران گوشزد می‌کند که آیا شما به خدایی کفرمی ورزید که «زمین» را در دو روز آفرید:« قُلْ أإِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذی خَلَقَ الْأَرْضَ فی‏ یَوْمَیْنِ‏ وَ تَجْعَلُونَ لَهُ أَنْداداً ذلِکَ رَبُّ الْعالَمین.  

 اوّلین نکته مهم پیرامون جهان هستی این است که آن را «خلقت» بدانیم نه «طبیعت خود روییده». اشاره ای اجمالی به این مبحث ضروری به نظر می‌رسد که از علل اصلی انحراف علوم آکادامیک ودانشگاهی به سوی «الحاد» و «دوری ازخدا» همین بحث «هستی شناسی»است. مادامی که یک دانشمند مبدأ جهان آفرینش را فاعلی هوشمند نداند، وپیدایش این جهان را «تصادف محض» پنداردوپیچیدگی خلقت انسان را با «فرضیه داروین» تبیین کند، چنین علمی هرگز «جنبه خدایی» به خویش نمی‌گیرد. همین امر سبب شده است که علمای بزرگوار اسلام بر جنبه «هستی شناسی اسلامی» پافشاری بیشتری داشته باشند، چرا که مبنای «بندگی» بر این اصل اصیل استوار است که جهان مبدأ و منشأیی هوشمند دارد که از علم مطلق برخوردار است. آیت الله جوادی آملی نیز در مورداسلامی کردن علوم دانشگاهی می‌فرمایند:«اگر خواستیم علوم تجربی و متون درسی دانشگاه ها  اسلامی گردد باید اولا: عنوان «طبیعت» برداشته شود وبه جای آن عنوان«خلقت» قرار گیرد. ثانیاً: عنوان «خالق» که مبدأ فاعلی است ملحوظ باشد؛ یعنی آفریدگارحکیم صحنه «خلقت» را چنین قرار داده است که دارای آثار و خواص ویژه ای باشند.  ثالثاً: هدف خلقت که پرستش خدا و گسترش عدل و داد است به عنوان مبدأ غایی منظور شود... ». 

واژه «خلقت» و «خالق» در بدونظر شاید تنها دو کلمه ای بیش نیاید، امّا این دو کلمه اگر اساس علومی را تشکیل دهند می‌توانند تمام آن علوم را متغیّر سازندچرا که مبانی علوم بر اساس «طبیعت» یا «خلقت» بنا نهاده می‌شود، که التزام به هریک می‌تواند نگرش و روش ما را در علوم به کلّی متحوّل سازد. 

فرار سیدن عید غدیر خم ،عید ولایت و عدالت وامامت را به همه شما عزیزان تبریک و تهنیت عرض می نمایم.

عید غدیر خم را به همه عدالت جویان و ولایت مداران تبریک عرض می کنم.

اکثر مشکلات بیشتر انسان ها خصوصا جوانان از این نشأت می گیرد که هدف مشخص در زندگی ندارند.

دائما از این شاخه به آن شاخه می روند...

شغل عوض می کنند،شهر عوض می کنند... کشور عوض می کنند... دائما در حال اذیت کردن خودشان هستند.هدف مشخص در زندگی ندارند.

رسیدن به قله های موفقیت،استقامت،نظم و برنامه می خواهد.

البته کسانی که ازدواج می کنند باید همسری همیار و همکار داشته باشند وگرنه دچار مشکلات جدی می شوند و مجبورند به خاطر یک لقمه نان بی ارزش دست از اهداف والا بردارند.

اکثر اشتباهات انسان ها به دلیل این است که نگاه درست به مساله ندارند.

نگاه درست یعنی به مساله ازتمامی زوایای زمانی ، و تمامی ابعاد و اثرات آن توجه شود و همه راه حل ها بررسی و بهترین راه حل مورد عنایت قرار گیرد نه این که چون دندان درد شدید دارد پس زودتر با انبر یا چیز دیگر آن را کشید.

«سلطان علی نایبی».

خیلی ها در فضای اینستاگرام و ... به دنبال شهرت هستند و دست به هر کاری می زنند.

آیا دنیای مدرن این اعتیاد تازه و مریضی روانی تازه  را به وجود آورده ؟! مریضی شهرت... آن هم به هر قیمتی!؟

 به قیمت تغییر نامناسب ظاهر و یا افشای اطلاعات خانوادگی و یا ... حرکات غیر قابل گفتن و نوشتن...

این بشر خسته از این دنیای خسته تر از خودش چه می خواهد؟!

این بشر از خودش چه می خواهد؟!

نویسنده: سلطان علی نایبی

گاهی  شخص چون در یک سیستم اقتصادی ای قرار دارد که درآن فاصله طبقاتی هر روز پررنگ تر می‌شود. به ثروت هنگفتی دست می‌یابد، او ممکن است زکات وخمسش را هم بپردازد امّا آیا حقّ تکاثر دارد؟!

سیستم اقتصادی طوری طرّاحی شده که مثلا صاحب یک شرکت کامپیوتری به ثروتی دست پیدا کند که روزانه هزاران برابر یک فرد متوسط درآمد داشته باشد. 

آیا از منظر اسلام این مطلب صحیح است که بگوییم شخص ثروتمندی که زکات و خمسش را پرداخت کرده است نسبت به جامعه طبقه پایین هیچ مسؤلیّتی ندارد؟

شخص اتوموبیلی 900 میلیونی داشته باشد و در همان شهر فقرایی هم وجود داشته باشد. آیا پرداخت کردن «زکات» و«خمس» تمامی مسؤلیتها را از دوش آن ثروتمند بر می‌دارد یا نه ؟

به نظر می‌رسد تا ریشه کن شدن فقر در جامعه اسلامی ثروتمندان وظیفه دارند به نوعی در کاهش فاصله طبقاتی یاری رسانند وهمچنین اقتصاددانان یک سیستمی را طرّاحی کنندکه به فاصله طبقاتی نینجامد. 

در سیستم سرمایه داری امروز صاحبان شرکت بزرگ از مالیات برق و غیره جهت گسترش اقتصاد معاف می‌شوند و «ارز» به این شرکتهای با قیمت پایین تر فروخته می‌شود این سیستم اقتصاد کشور را راه اندازی می‌کند امّا روز به روز صاحب شرکت پول دار تر می‌شوند وافرادی که از این مزایا برخوردار نیستند، روز به روز فقیر تر می‌شوند. 

پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند:‏ مَا آمَنَ‏ بِی‏ مَنْ‏ بَاتَ‏ شَبْعَانَ وَ جَارُهُ جَائِعٌ وَ مَا مِنْ أَهْلِ قَرْیَةٍ یَبِیتُ وَ فِیهِمْ جَائِعٌ   ؛  به من ایمان نیاورده کسی که سیر بخوابد و همسایه اش گرسنه باشد و به من ایمان نیاورده اهل روستایی که سیر بخوابند و در بین آنان گرسنه ای باشد. 

روایتی بسیار طولانی را شیخ کلینی نقل می‌کند که در آن واجب مالی غیر زکاتی به صراحت بیان شده است:« ابا بصیر می‌گوید نزد امام صادق بودیم سخن از «زکات» شد، ایشان فرمودند زکات چیزی است که به وسیله آن مسلمان گفته می‌شوید[از علایم ظاهری پذیرش حکومت اسلام است] در اموال شما غیر از«زکات» نیز واجباتی نیز هست، مگر نشنیده ای قول خداوند را که می‌فرماید وَ الَّذِینَ فِی أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ.  لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُوم‏  پس حق معلوم غیر از زکات است که شخص اگر بخواهد در هر روز یا هر جمعه و...  بپردازد».   

از روایات فوق می‌توان چنین استفاده کرد که «واجبات مالی» تنها در «زکات» خلاصه نمی‌شود. بلکه فراتر از «زکات» نیز وجود دارد. در جامعه ای با اختلاف طبقاتی بسیار زیاد تنها پرداخت زکات این فاصله را کاهش نمی‌دهد در نتیجه فقر همچنان باقی است، فلسفه پرداخت زکات زدودن فقر است. اگر در جامعه فقیری نباشد پرداخت زکات وجهی نخواهد داشت. مگر این که در صورت غنی بودن جامعه تفاسیر عرفانی از زکات بنماییم. و الّا آن چه از آیات و روایات زکات فهمیده می‌شود، پرداخت زکات جهت ریشه کن شدن فقر از جامعه است، ومادامی که با پرداخت «زکات» فقر همچنان باقی بماند بر ثروت مندان غیر از زکات اموال واجبی دیگر جهت پرداخت واجب است. 

حقیقت بودن یعنی این که همیشه باید با هستی کنار آمد...

ما جزئی از هستی هستیم این یک واقعیت است ؛ تنها راه مبارزه با این واقعیت قبول این موضوع است،فرافکنی درد و رنج بسیاری را برای خود وهمراهانمان به بار می آورد.

خودکشی : یعنی سهل انگاری زیاد به هستی و اعمال رنج به خود و نزدیکان

تن پروری: یعنی جدی گرفتن بیش از حد دنیا و نیز اعمال رنج به خود و دیگران

تنها راه باقی مانده، مبارزه با این دو نوع نگاه است.

نه خیلی جدی و نه خیلی شوخی...

میانه میانه .

یک افق نسبتا جامع و محتاطانه نسبت به زندگی.

حقیقت همین است.

سلطان علی نایبی

نویسنده : سلطان علی نایبی

نظافت در اسلام بسیار سفارش شده است و پاکیزگی از علایم مؤمن دانسته شده است: النَّظَافَةُ مِنَ‏ الْإِیمَان‏».  پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند: تنظّفوا بکلّ‏ ما استطعتم‏ فإنّ اللَّه تعالى بنى الإسلام على النّظافة و لن یدخل الجنّة إلّا کلّ نظیف ؛  هر قدر که می‌توانید پاکیزه باشد زیرا خداوند متعال اسلام را بر پاکیزگی بنا نهاده است و به بهشت وارد نمی‌شود مگر افراد پاکیزه». بنابراین از شاخصه های مهم بندگی رعایت نظافت است چه در حیطه فردی و چه در حیطه اجتماعی. امام صادق می‌گوید امام سجاد این گونه بودند که هر گاه کلوخی را در راه می‌دیدند از اسبشان پیاده می‌شدند و آن را با دستشان دور می‌کردند.   امیرالمؤمنین می‌فرمایند: که خاکها را پشت درب خانه تان نریزد که جایگاه شیطان است؛  لا تُؤْوُوا التُّرَابَ خَلْفَ الْبَابِ فَإِنَّهُ مَأْوَى‏ الشَّیْطَانِ‏ ». 

پیامبر گرامی اسلام فرمودند:من اماط عَنْ‏ طَرِیقِ‏ الْمُسْلِمِینَ‏ مَا یُؤْذِیهِمْ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَجْرَ قِرَاءَةِ أَرْبَعِ مِائَةِ آیَة کُلُّ حَرفٍ مِنها بِعَشرِ حَسَناتٍ ؛  بر طرف کردن چیزی از راه [عابر پیاده]مسلمانان، که باعث آزار و اذیت آنان است، ثواب قرائت چهار صد آیه را دارد که هر حرف از آن ده حسنه را دارا می‌باشد». 

رعایت بهداشت محیط از اموری است که در روایات اهل بیت بدان اشاره بسیاری شده است و از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. شهرهای کثیف و آلوده نمی‌تواند علایم یک شهر اسلامی باشد بر یک «بنده» زیبنده نیست که محیط زندگی خویش را آلوده نماید. 

 نویسنده: سلطان علی نایبی

از آن جایی که زمینه ها ی تربیتی و محیطهای مختلف زندگی خانوداگی و اجتماعی بر افراد تأثیر گذار است عدّه محدودی در جامعه دارای «قدرت اقتصادی» هستند. برخی به دلیل شرایط خانوداگی و ارث ومیراث به ثروت هنگفتی می‌رسند برخی به دلیل هوش بالای اقتصادی برخی دیگر به دلایل مختلف...  لذا در جامعه از آن جا که استعدادهای اقتصادی مساوی نیست، طبیعتاً فاصله طبقاتی در جامعه ایجاد می‌شود، خداوند متعال برای جلوگیری از طغیان فردی و فاصله طبقاتی «تکاثر» را نکوهش و درعوض قرض الحسنه و انفاق وزکات را سفارش کرده است. 

همان طوری که در بخش عزّت اقتصادی بیان شد، اصل «اکتساب مال» از منظر اسلام اشکالی ندارد، امّا سخن این است که اگر این تکاثر انسان را از خداوند دور کند همچنین فاصله طبقاتی را در جامعه بسیار کند، از منظر شریعت «تکاثری مذموم » است. 

«مال اندوزی»جهت استفاده بهینه از طبیعت و آشنایی هر چه بیشتر کائنات فی نفسه به نظر می‌رسد اشکالی ندارد،  امّا از آن جایی که طبیعت انسان «هلوع» و«حریص» است«مال اندوزی» اکثر مردم را از یاد خدا غافل می‌کند، مگر این که از لحاظ نفسانی بسیار قوی باشد که چنین انسان ها یی بسیار نادرند. طبیعت مادّی انسان کسب هر چه بیشتر «ثروت» را می‌خواهد و فطرت انسان رهایی از تعلّقات دنیوی را، به نظر می‌رسد، نگهداری نفس با ثروت زیاد بسیار مشکل باشد، از این روست که در قرآن کریم وروایات «تکاثر» نکوهش شده است. نه بدین معنا که نفس این کار قبیح است بلکه بدلیل لوازم «تکاثر» که عبارتند از :فخر فروشی، غافل شدن از یاد خدا، ایجاد فاصله طبقاتی در جامعه، محور قرار گرفتن اقتصاد در جامعه بدل دین و... 

قرآن کریم در سوره حدید می‌فرماید:« اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ‏ وَ لَهْوٌ وَ زینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلاد؛   بدانید همانا زندگی دنیا بازیچه و لهو  و زینت ات و و فخر فرویش بین خودتان و زیاد کردن مال واولاد». 

آیت الله جوادی آملی ارکان معامله با دنیا را چنین بیان می‌کنند:« راضی بودن به کمترین امکانات؛  ایثار به موجود؛  طلب نکردن مفقود؛  عدم علاقه به مال زیاد؛  انتخاب روش زهد؛  معرفت به آفات و بلایا؛  برانداختن شهوات دنیوی همراه ترک مناصب ظاهری.  هرگاه این خصوصیات در فرد تحقق پیدا کند،  از بندگان مقرب می‏شود».  

.............................

منابع:

- سوره تکاثر، 1

-سوره حدید، 20. 

جوادی آملی، عبدالله، جامعه در قرآن، ص185. 

دریافت
حجم: 8.52 مگابایت
توضیحات: سلطان علی نایبی/ انسان جانشین خدا

مدت زمان: 3 دقیقه 47 ثانیه 

نویسنده: سلطان علی نایبی

1- معرفت

معرفت به مقام عظیم الشّأن پیامبرص و اهل بیت ع بسیار مهم است، زیرا معرفت مقدمه مودت است، و مودت مقدمه اطاعت و ولایت. تامعرفتی نباشد مودّتی نخواهد بود و تا مودّتی نباشد، اطاعت و ولایت پذیرفته نشده و به سرانجام نمی‌رسد. پیامبر اعظم ص می‌فرماید:«وَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَا یَنْتَفِعُ عَبْدٌ بعمله إِلَّا بِمَعْرِفَةِ حَقِّنَا؛   سوگند به آن که جانم در دست اوست، هیچ بنده ای راعملش سود نرساند، مگر در پرتو شناخت حقّ ما».  

أمیر المؤمنین ع می ‌فرماید:« مَنْ‏ مَاتَ‏ عَلَى‏ فِرَاشِهِ‏ وَ هُوَ عَلَى‏ مَعْرِفَةِ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ حَقِّ أَهْلِ بَیْتِهِ مَاتَ شَهِیداً [وَ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ‏] 

؛ هر کس در بستر خود بمیرد، در حالی که حقّ پروردگار خویش و رسول و حقّ اهل بیت پیامبرش را شناخته باشد، شهید مرده است.  -امام حسن عسکری ع:  مَنْ‏ مَاتَ‏ وَ لَمْ‏ یَعْرِفْ‏ إِمَامَ‏ زَمَانِهِ‏ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّة 

از آن جا ائمّه اطهار راه ارتباطی ما با شریعت می‌باشند، اگر معرفت نسبت به آنان نداشته باشیم، قطعاً در دین خود گمراه خواهیم شد، زیرا دین مستقیماً بر ما وحی نمی‌شود و بسیاری از مباحث اصلی دین را باید از قرآن کریم و روایات معصومین ع دریافت کنیم، حال اگر معرفتی نسبت به امامان خویش نداشته باشیم، از دین حقیقی واسلام راستین منحرف شده وبه دام کسانی می‌افتیم که دین را با عقل ناقص خویش تفسیرمی کنند واین آغاز ضلالت می‌شود لذا در دعای آخر الزمان می خوانیم : اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینی  

راه های شناخت امام:

1- شناخت حق    : 

در جنگ جمل کسی آمد نزد علی ع و پرسید من مردد ماندم به کدام لشکر ملحق شوم؟! یک طرف عایشه ام المومنین همسر پیامبر ،زبیر سیف الاسلام پسر عمه پیامبر و سویی دیگر پسر عمو و داماد پیامبر علی بن ابی طالب؟!

حضرت در جواب فرمودند: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع‏ الْحَقُّ لَا یُعْرَفُ بِالرِّجَالِ اعْرِفِ‏ الْحَقَ‏ تَعْرِفْ‏ أَهْلَهُ‏. 

از راه های شناخت امام این است که انسان «حق» را بشناسد،کسی که «دین» را نشناسد نمی تواند بفهمد چه کسی دین دار است.کسی که «عدالت» را نشناسد نمی تواند بفهمد چه کسی عادل است.

2- مطالعه و تحقیق

هرکس بیشتر مطالعه کرد اطلاعات بیشتری در مورد امامت به دست می آورد.این در زمینه های علوم دیگر نیز صادق است.

3- قدرت تحلیل و جمع بندی

مطالعه تنها کافی نیست ،بلکه قدرت استنباط و تحلیل و جمع بندی نیز مهم است.ابن ابی الحدید معتزلی نهج البلاغه امیرالمومنین ع را شرح داده ، به تاریخ زندگی ایشان تسلط نسبتا جامعی دارد اما هرگز شیعه نشد،و یا بسیاری  از مورخین و ومحدثین که تسلط بر اخبار و تاریخ ائمه شیعه داشتند اما هرگز شیعه نشدند مانند جرج جرداق مسیحی « صوت العداله الانسانیه» یا صبحی صالح که شرح نهج البلاغه نوشته است.

مهمترین بخش در قسمت اطلاعات ،بعد از فراگیری اطلاعات قدرت استنباط ،تحلیل و جمع بندی نهایی است؛اگر قدرت استنباط ضعیف بود نیل به «معرفت کامل» تقریبا محال است.

..................................

  - نوری، ج1، ص151. 

  لیثى واسطى، على بن محمد، عیون الحکم و المواعظ (للیثی) - قم، چاپ: اول، 1376 ش.ص464.

  - تمیمی آمدی،  ص115.؛غررالحکم ح 1997.

  ابن بابویه، محمد بن على، کمال الدین و تمام النعمة - تهران، چاپ: دوم، 1395ق.(ج2،ص409)

  کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی (ط - الإسلامیة) - تهران، چاپ: چهارم، 1407 ق. ج‏1 ؛ ص337

  فتال نیشابورى، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط - القدیمة) - ایران ؛ قم، چاپ: اول، 1375 ش. ؛ ج‏1 ؛ ص31