سبک زندگی اسلامی

 نویسنده: سلطان علی نایبی

از آن جایی که زمینه ها ی تربیتی و محیطهای مختلف زندگی خانوداگی و اجتماعی بر افراد تأثیر گذار است عدّه محدودی در جامعه دارای «قدرت اقتصادی» هستند. برخی به دلیل شرایط خانوداگی و ارث ومیراث به ثروت هنگفتی می‌رسند برخی به دلیل هوش بالای اقتصادی برخی دیگر به دلایل مختلف...  لذا در جامعه از آن جا که استعدادهای اقتصادی مساوی نیست، طبیعتاً فاصله طبقاتی در جامعه ایجاد می‌شود، خداوند متعال برای جلوگیری از طغیان فردی و فاصله طبقاتی «تکاثر» را نکوهش و درعوض قرض الحسنه و انفاق وزکات را سفارش کرده است. 

همان طوری که در بخش عزّت اقتصادی بیان شد، اصل «اکتساب مال» از منظر اسلام اشکالی ندارد، امّا سخن این است که اگر این تکاثر انسان را از خداوند دور کند همچنین فاصله طبقاتی را در جامعه بسیار کند، از منظر شریعت «تکاثری مذموم » است. 

«مال اندوزی»جهت استفاده بهینه از طبیعت و آشنایی هر چه بیشتر کائنات فی نفسه به نظر می‌رسد اشکالی ندارد،  امّا از آن جایی که طبیعت انسان «هلوع» و«حریص» است«مال اندوزی» اکثر مردم را از یاد خدا غافل می‌کند، مگر این که از لحاظ نفسانی بسیار قوی باشد که چنین انسان ها یی بسیار نادرند. طبیعت مادّی انسان کسب هر چه بیشتر «ثروت» را می‌خواهد و فطرت انسان رهایی از تعلّقات دنیوی را، به نظر می‌رسد، نگهداری نفس با ثروت زیاد بسیار مشکل باشد، از این روست که در قرآن کریم وروایات «تکاثر» نکوهش شده است. نه بدین معنا که نفس این کار قبیح است بلکه بدلیل لوازم «تکاثر» که عبارتند از :فخر فروشی، غافل شدن از یاد خدا، ایجاد فاصله طبقاتی در جامعه، محور قرار گرفتن اقتصاد در جامعه بدل دین و... 

قرآن کریم در سوره حدید می‌فرماید:« اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ‏ وَ لَهْوٌ وَ زینَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَیْنَکُمْ وَ تَکاثُرٌ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلاد؛   بدانید همانا زندگی دنیا بازیچه و لهو  و زینت ات و و فخر فرویش بین خودتان و زیاد کردن مال واولاد». 

آیت الله جوادی آملی ارکان معامله با دنیا را چنین بیان می‌کنند:« راضی بودن به کمترین امکانات؛  ایثار به موجود؛  طلب نکردن مفقود؛  عدم علاقه به مال زیاد؛  انتخاب روش زهد؛  معرفت به آفات و بلایا؛  برانداختن شهوات دنیوی همراه ترک مناصب ظاهری.  هرگاه این خصوصیات در فرد تحقق پیدا کند،  از بندگان مقرب می‏شود».  

.............................

منابع:

- سوره تکاثر، 1

-سوره حدید، 20. 

جوادی آملی، عبدالله، جامعه در قرآن، ص185.